Huduma ya Afya kwa Watu wa Vijijini Tanzania: Je, Dira ya 2030 ni Ndoto au Inawezekana?

Utangulizi

Huduma bora za afya kwa wote (Universal Health Coverage) ni lengo kuu la serikali ya Tanzania katika kuhakikisha kila mtanzania anapata huduma bora, bila kujali eneo anakoishi. Hata hivyo, maeneo ya vijijini ambayo yanajumuisha zaidi ya asilimia 65 ya wananchi, bado yanakumbwa na changamoto kubwa za upatikanaji wa huduma za afya. Dira ya huduma bora ifikapo mwaka 2030 ni ndoto au inawezekana kweli kwa wakazi wa vijijini Tanzania?

Hali Halisi Nchini Tanzania

Ripoti za Wizara ya Afya zinaonyesha kuwa vituo vya afya vijijini vingi havina wataalamu wa kutosha, vifaa, au dawa muhimu. Mfano ni wilaya za Kigoma, Rukwa na Manyara ambapo asilimia kubwa ya vituo havina daktari mmoja wa kudumu. Hali hii inasababisha wananchi kwenda umbali mrefu kutafuta huduma, mara nyingi kwa gharama kubwa.

Chanzo cha Changamoto

• Ukosefu wa wataalamu: Wahudumu wengi wa afya wanakimbilia miji mikubwa au hata nchi za nje.
• Miundombinu duni: Vituo vya afya havina vifaa vya kisasa wala usambazaji mzuri wa dawa.
• Upungufu wa fedha: Bajeti ya afya haitekelezi ipasavyo miradi ya vijijini.
• Changamoto za usafiri: Barabara mbovu na ukosefu wa usafiri wa dharura.
• Elimu na uelewa mdogo wa afya: Watu wengi hawajui umuhimu wa huduma za awali na kinga.

Athari kwa Jamii na Taifa

Huduma duni vijijini husababisha ongezeko la magonjwa yanayozuilika, vifo vya mama na mtoto, na kupoteza muda mwingi na fedha kutafuta huduma. Hii inachangia ukuaji mdogo wa kiuchumi na kuendelea kwa umaskini.

Mapungufu katika Mfumo wa Afya

• Ukosefu wa usambazaji mzuri wa rasilimali za afya.
• Upungufu wa ufuatiliaji na tathmini ya huduma vijijini.
• Ushirikiano mdogo kati ya serikali, sekta binafsi, na asasi za kiraia.
• Sera zisizoeleweka vizuri au zisizotekelezwa ipasavyo.

Mapendekezo ya Kisera na Kijamii

• Kuongeza rasilimali fedha kwa huduma za afya vijijini.
• Kuweka motisha za kipekee kwa wahudumu wa afya kuhamia vijijini.
• Kuboresha miundombinu ya barabara na usafiri wa afya.
• Kuweka mifumo madhubuti ya ufuatiliaji wa afya vijijini.
• Kuimarisha elimu ya afya kwa jamii kwa kushirikiana na viongozi wa kijamii.

Hitimisho

Dira ya huduma bora za afya ifikapo 2030 Tanzania haiwezi kuwa ndoto endapo hatua madhubuti zitachukuliwa kupunguza pengo la huduma vijijini. Ni wajibu wa serikali, asasi za afya na jamii kushirikiana kuhakikisha wananchi wote wanapata huduma bora kwa usawa.